Koolmonoxide of koolstofmonoxide (CO) is een kleurloos, reukloos, niet-irriterend gas dat chemisch verstikkend is omdat het de plaats van zuurstof in het bloed inneemt. Het heeft een toxische werking die je doorgaans niet waarneemt, waardoor het extreem gevaarlijk kan zijn.
De meeste CO wordt binnenshuis geproduceerd tijdens de (slechte) verbranding van koolstofhoudend materiaal: vaste brandstoffen (kolen, hout), vloeibare brandstoffen (olie, benzine) en gasvormige brandstoffen (aardgas, stadsgas, LPG). Bijna elk huis krijgt dus te maken met CO: denk aan boilers, centrale en verplaatsbare verwarmingstoestellen, kooktoestellen op gas en verbrandingsmotoren.
Jaarlijks worden in België meer dan 1.000 mensen het slachtoffer van een CO-vergiftiging. Ondanks preventiecampagnes blijft CO de belangrijkste vorm van dodelijke vergiftiging in België. Het is erg belangrijk om te blijven sensibiliseren via duidelijke acties op maat van alle burgers. Onderstaande actiepunten zijn op maat iedereen en inzetbaar in elk huis.
CONTROLEERZorg ervoor dat de risico’s worden vermeden. Laat een goed werkend toestel plaatsen en het van tijdig onderhoud voorzien door erkende technici (een vakman). Gebruik hierbij een origineel toestel met rookafvoer. Kies een vermogen dat is aangepast aan de ruimte. Tijdig onderhoud wil zeggen jaarlijks of 2-jaarlijks laten reinigen en controleren op goede werking. Ook afvoerkanalen (zoals een schoorsteen) laat je best jaarlijks controleren. Zelf kan je regelmatig de vlam controleren bij gastoestellen. Een blauwe kleur is goed, een gele vlam duidt op een slechte verbranding. Oude gasgeisers met een waakvlam vervang je best door een nieuw toestel met ingebouwde beveiliging.
VENTILEERVoorzie ruimtes van zuivere lucht: noodzakelijk voor comfort en gezondheid. Dergelijke natuurlijke verluchting kan kortstondig (20 minuten tot half uur). Zorg voor de continue afvoer van vochtige lucht en afvalstoffen. In ruimtes met een verbrandingstoestel is continu ventileren vereist. Onvoldoende aanvoer van verse lucht kan zorgen voor onvolledige verbranding en dus productie van CO. Het kan bovendien zorgen voor terugslag van rookgassen in een ruimte door trekproblemen (ontstaan door onderdruk in een ruimte).
ALARMEERNaast de vorige twee (preventie)pijlers geldt alarmeren als extra preventiemiddel omdat het slachtoffers van CO-intoxicatie kan voorkomen. Dit kan vandaag met een CO-melder die waarschuwt wanneer de CO-concentratie op een bepaalde plaats te hoog is. Een goede CO-melder moet op de correcte plaats worden geïnstalleerd.
Je vindt een goede CO-melder (met productnorm NBN EN 50291 en keurmerk zoals BOSEC, NF, TÜV, Q-label, VDS) vanaf €30; de meeste CO-melders hebben een levensduur van 5 tot tien jaar.
Plaats een CO-melder in elke ruimte met een verbrandingstoestel centraal in de ruimte aan het plafond (op minstens 30 cm van de muren) en in leefruimtes waar je doorgaans de meeste tijd doorbrengt op een hoogte van 1m50 (schouderhoogte). Het is aangeraden om ook een melder in slaapkamers te hangen, op lig hoogte. In de badkamer is door de hoge concentratie van waterdamp een CO-melder niet aangewezen. Plaats in dat geval een CO-melder in de dichtstbijzijnde ruimte, zoals in de gang of trappenhal. Test het toestel regelmatig via de testknop en betrek hierbij het hele gezin, zodat het alarmsignaal wordt herkend. Stippel een goede vluchtroute uit en maak hierbij duidelijke afspraken.
Een CO-melder kan een vals gevoel van veiligheid geven als het slecht geplaatst is, als niet alle risico toestellen ervan zijn voorzien, als het een slecht toestel is en als het toestel niet tijdig wordt vervangen. Een CO-melder betekent in geen geval dat je de controle/onderhoud van toestellen en de ventilatie richtlijnen mag negeren!
REAGEEREen persoon met CO-vergiftiging vertoont geen typische symptomen. Eventuele klachten lijken op die van een beginnende griep of een voedselvergiftiging. Wanneer meerdere personen in dezelfde ruimte gelijkaardige klachten vertonen (hoofdpijn, duizeligheid, misselijkheid, braken) en deze symptomen verdwijnen na het verlaten van de ruimte, is er mogelijk sprake van schadelijke CO-blootstelling.
Reageer altijd bij vermoeden van CO-vergiftiging. Schakel indien mogelijk het betrokken toestel uit. Zorg voor je eigen veiligheid (open ramen/deuren, ga nooit op verkenning, verlaat altijd onmiddellijk de ruimte/woning en laat deuren op je vluchtweg open). Bel de hulpdiensten via het nummer 112. Leg uit dat je vermoedt dat het om een CO-vergiftiging gaat en laat weten of er slachtoffers zijn. Haal het slachtoffer uit de ruimte; begin reanimatie indien het slachtoffer niet ademt; leg het slachtoffer in een stabiele zijligging.
DE OPTELSOM VAN DEZE VIER ACTIEPUNTEN MAAKT VAN JOUW THUIS EEN VEILIGERE OMGEVING DIE IS VOORBEREID OP MOGELIJKE CO-RISICO’S.
Een CO-melder plaats je best in elke ruimte met een verbrandingstoestel dat CO kan vrijgeven. Ook in ruimtes waar je langer verblijft, zoals de slaapkamer, en waar een rookafvoerkanaal aanwezig is, is een CO-melder aangeraden. In de badkamer is door de hoge concentratie van waterdamp een CO-melder niet aangewezen. Plaats in dat geval een CO-melder in de dichtstbijzijnde ruimte, zoals in de gang of traphal.
In een ruimte met een verbrandingstoestel:
Plaats de CO-melder centraal in de ruimte aan het plafond op een horizontale afstand tussen 1 en 3 meter van de CO-bron en op minimaal 30 centimeter van de omliggende muren.
In een ruimte zonder een verbrandingstoestel:
Plaats de CO-melder minimaal op schouderhoogte.
Een CO-melder die waarschuwt wanneer de CO-concentratie op een bepaalde plaats te hoog is, kan slachtoffers van CO-intoxicatie voorkomen. Kies daarom voor een CO-melder met productnorm NBN EN 50291 en keurmerk zoals BOSEC, NF, TÜV, Q-label, VDS.
🔴 TIP: Vervang je CO-melder op tijd!
Een CO-melder slijt na verloop van tijd en kan minder betrouwbaar worden. Vervang je CO-melder om de 5 tot 10 jaar, afhankelijk van de fabrikant, om je veiligheid te garanderen. ✅ Check de vervangingsdatum op de achterkant en noteer wanneer je een nieuwe moet installeren! 🚨🔥
Koolstofmonoxide (CO) is een kleurloos, geurloos en smaakloos gas dat ontstaat bij onvolledige verbranding van koolstofhoudende brandstoffen zoals gas, olie, hout en kolen. Het is dodelijk omdat het de zuurstofopname in het bloed verhindert.
De symptomen variëren afhankelijk van de blootstellingsduur en concentratie:
CO-vergiftiging ontstaat door slechte verbranding en onvoldoende ventilatie bij:
Ja, CO is lichter dan lucht en kan zich via luchtstromen door het hele huis verspreiden, vooral bij slechte ventilatie.
In België en Nederland is een CO-melder nog niet overal wettelijk verplicht, maar sterk aanbevolen, vooral in woningen met open verbrandingstoestellen.
Nee, een rookmelder en CO-melder werken anders. Een rookmelder detecteert rookdeeltjes en hitte, terwijl een CO-melder specifiek reageert op koolstofmonoxide.
Er bestaan wel toestellen die zowel een rookmelder als een CO-melder combineren.
Nee, CO is iets lichter dan lucht en verspreidt zich gemakkelijk door de ruimte, wat het extra gevaarlijk maakt.
Een CO-melder kan een vals gevoel van veiligheid geven wanneer:
– deze slecht geplaatst is;
– niet alle risicoruimtes uitgerust zijn met een CO-melder;
– het toestel niet geschikt is;
– het niet tijdig wordt vervangen.
Een CO-melder betekent in geen geval dat de verbrandingstoestellen niet dienen te worden gecontroleerd of dat je de onderhouds- en ventilatierichtlijnen mag negeren!
Geniet tijdens het mooie weer van jouw barbecue, maar onthoud dat koken met hete kolen of gas gevaarlijk kan zijn.
Het klinkt als een zware storm in het rookafvoerkanaal. Anderen hebben het over ‘een huilend geluid’. Een schoorsteenbrand !
Brandveiligheidscontroles voor het slapengaan. Voordat je naar bed gaat, kunnen enkele eenvoudige brandveiligheidscontroles jouw leven redden. Dit is waar je op moet letten.
