Hittestress
[vc_row][vc_column][vc_custom_heading text="Wat is hittestress/hittestuwing" font_container="tag:h3|text_align:left" use_theme_fonts="yes"][/vc_column][/vc_row][vc_row][vc_column][vc_column_text]Om optimaal te functioneren streeft het menselijk lichaam altijd naar een zogenaamde ‘warmtebalans’. Dat wil zeggen dat de warmte die men ontwikkelt, of opneemt uit de omgeving gelijk is aan de warmte die men afgeeft. Hittestress/Hittestuwing is een algemene benaming voor de situatie die ontstaat als het lichaam meer warmte vasthoudt dan het warmte kwijt raakt. Hierdoor stijgt de lichaamstemperatuur.
De kritische grens is een kerntemperatuur van 38,5 °C. We onderscheiden vier vormen van hittestuwing die deels door verschillende en deels door dezelfde oorzaken ontstaan.
Ze hoeven elkaar niet automatisch op te volgen. Wel is hitteberoerte een ernstigere vorm van hitte-uitputting.
Vormen van hittestress/hittestuwing
[/vc_column_text][/vc_column][/vc_row][vc_row][vc_column width="1/2"][vc_column_text]
Hitte-uitslag
Ontstaat door werken in hete, vochtige om standigheden, waarbij men overdadig, langdurig on onder broken zweet en de huid continu vochtig en/of vuil is.
Symptomen
Jeukende, rode huid en afgenomen zweten. Soms zijn er blaasjes op de huid zichtbaar.
Wat meteen te doen?
- Verminderen van de blootstelling aan hitte.
- Huid schoon en droog maken, natte kleding omwisselen voor droge kleding.
Hoe te voorkomen?
Huid schoon houden en regel matig de kans geven te drogen.[/vc_column_text][/vc_column][vc_column width="1/2"][vc_column_text]
Hittekrampen
Ontstaat vooral bij mensen die wel voldoende water drinken, maar hun zouttekort niet aanvullen.
Symptomen
Pijnlijke spierkrampen.
Wat meteen te doen?
- Isotone sportdrank drinken.
- Rusten in een koele omgeving.
- Spiermassage.
Hoe te voorkomen?
Vooraf extra zoutinname via voeding bij verwachting van zwaar werk in een hete omgeving.[/vc_column_text][/vc_column][/vc_row][vc_row][vc_column width="1/2"][vc_column_text]
Hitte-uitputting
Ontstaat door het verlies van grote hoeveelheden vocht ten gevolge van extreem zweten in combinatie met verlies van zouten. Als er geen behandeling plaats vindt, kan het leiden tot ‘hitteberoerte’.
Symptomen
- Extreme vermoeidheid, slapte, wazig zicht, duizelig en hoofdpijn. Er is tevens sprake van een hoge hartslagfrequentie, lage bloeddruk.
- Een klamme huid en overdadig zweten.
- Bleke gelaatskleur en soms bewustzijnsverlies.
Wat meteen te doen?
- Liggen in een koele omgeving.
- Koelen van de huid met water of natte doeken. Losmaken, of in een veilige omgeving uitdoen van kleding.
- Isotone sportdrank drinken.
Hoe te voorkomen?
Goede vochtbalans, voldoende zoutinname, voldoende rust.[/vc_column_text][/vc_column][vc_column width="1/2"][vc_column_text]
Hitteberoerte
Ontstaat bij hoge fysieke inspanning en blootstelling aan hitte, waarbij de temperatuurregulatie van het lichaam faalt en zweten niet meer helpt of zelfs volledig stopt. Dit is het meest serieuze gezondheidsprobleem ten aanzien van werken in hete omstandigheden en kan leiden tot de dood, tenzij het slachtoffer wordt behandeld.
Symptomen
- Rusteloosheid, geïrriteerdheid en mentale verwarring. Men gaat duidelijk fouten maken.
- Rillingen.
- De lichaamstemperatuur is zeer hoog (>40°C).
- Vaak een hete droge huid (het zweten is gestopt).
- Hitteberoerte gaat vaak gepaard met stuiptrekkingen en bewustzijnsverlies.
Wat meteen te doen?
- Directe professionele medische behandeling.
- Vóór het arriveren van professionele hulpverlening starten met agressief koelen.
- Isotone sportdrank drinken.
Hoe te voorkomen?
Goede vochtbalans, voldoende zoutinname, passende werkrust cyclus, gezonde leefstijl, fitheid, kunnen herkennen van oorzaken en symptomen.[/vc_column_text][/vc_column][/vc_row][vc_row][vc_column width="1/3"][vc_single_image image="10572" img_size="full" alignment="center"][/vc_column][vc_column width="2/3"][vc_column_text]
Wat zijn de oorzaken van hittestress/hittestuwing?
Hittestress/hittestuwing ontstaat niet door een enkele oorzaak. Er zijn meerdere oorzaken die er samen voor kunnen zorgen dat problemen optreden. De oorzaken kunnen onderverdeeld worden in de volgende categorieën:
- Kenmerken van de inzet
- Kenmerken van de mens
- Kenmerken van de beschermende kleding
[/vc_column_text][/vc_column][/vc_row][vc_row][vc_column][vc_column_text]
Kenmerken van de mens
Lichaamssamenstelling
Mensen met een relatief hoog vetpercentage houden warmte makkelijker vast (lichaamsvet is een goede warmteisolator); de kans op hittestress/hittestuwing neemt toe bij een hoger vetpercentage.
Wat kun je er aan doen?
Een gezonde leefstijl, waarbij je niet te veel en/of te vet eet, in combinatie met voldoende lichaamsbeweging.
Fysieke fitheid
Fysiek fitte mensen hebben een kleinere kans op hittestuwing dan mensen die fysiek niet fit zijn.
Wat kun je er aan doen?
Een goede fysieke fitheid is één van de peilers van het adequaat uitvoeren van brandweertaken. Als brandweerman/-vrouw ben je zelf verantwoordelijk voor een goede fysieke fitheid. Ook niet roken, matig met alcohol en voldoende ontspanning dragen bij aan een goede fysieke fitheid.
Inspanningshistorie – repressieve inzet
Als er voorafgaande aan een (hitte)inzet een eerdere repressieve inzet is geweest, dan verhoogt dit de kans op hittestress/hittestuwing. De kritische grens waarbij hittestuwing optreedt, wordt eerder bereikt.
Wat kun je er aan doen?
Repressieve maatregelen zijn:
- Snel opschalen
- Snel aflossen
- Gebruik van maximaal één ademluchtfles
- (Gedeeltelijk) herstel door rust en drinken van water of isotone sportdrank direct na het incident en tijdens de terugtocht in het voertuig.
- Koel met een natte handdoek in je nek of door je handen in water te koelen.
Inspanningshistorie – oefening en sport
Activiteiten zoals oefenen en sporten kunnen een verhoging van de lichaamstemperatuur veroorzaken. Het aantrekken van de beschermende uitrusting bij een interventie tijdens of net na zo’n activiteit zorgt ervoor dat je ‘opgewarmd’ het pak in gaat. Uit een onderzoek is gebleken dat intensief oefenen en sporten en hardlopend/fietsend naar het werk komen, vaker tot hittestuwing leidt dan een eerdere repressieve inzet op de dag.
Wat kun je er aan doen?
Uit metingen is gebleken dat het sporten in afwezigheid van een sportinstructeur (onbegeleid sporten) in veel gevallen tot hoge lichaamstemperaturen leidt. Zorg er voor dat je tijdens onbegeleid sporten regel matig een afkoelingsperiode inlast waarin je even rust neemt in combinatie met het drinken van (gekoeld) water. Ga hierbij uit van 15 minuten sporten en vijf minuten afkoelen. Laat bovendien de totale periode waarin je onbegeleid sport niet langer duren dan één uur, gevolgd door persoonlijke verzorging; opfrissen, droge kleding aan, water drinken en eventueel wat eten. Houd een droog shirt bij de hand wat je kunt aantrekken als het alarm gaat.
Inspanningshistorie – sporten vóór het werk
Bij fietsen of hardlopen naar het werk, langer dan vijf tien minuten, wordt een hogere lichaamstemperatuur bereikt, waardoor je ‘opgewarmd’ aan je dienst begint.
Wat kun je er aan doen?
Zorg er voor dat je minstens een kwartier, maar liever nog een half uur voor aanvang van de dienst in de brandweerpost bent. Het lichaam krijgt op die manier voldoende tijd om af te koelen en te herstellen. Bovendien is er dan tijd om wat te eten en te drinken. Op die manier ben je bij aanvang van de dienst inzetbaar.
Voldoende vocht en zouten
Een belangrijke manier om de in het lichaam opgebouwde warmte kwijt te raken is zweten. Door het verdampen van zweet koelt het lichaam af. Als er tijdens een inzet of sport veel is gezweet, gaan behalve vocht en warmte ook zouten verloren. Vocht en zouten moeten worden aangevuld om de vochtbalans op peil te houden en de kans op hittestuwing te voorkomen of te verkleinen.
Wat kun je er aan doen?
Tijdens fysieke inspanning waarbij je veel zweet, volstaat het drinken van 1 glas water per kwartier (± 1 liter per uur). Doe dit ook als je geen dorstgevoel hebt. Het is aan te raden om na inspanning (inzet, sporten, enzovoorts) extra water te drinken eventueel in combinatie met een isotone drank.
Koffie en cafeïnehoudende dranken
Koffie en andere cafeïnehoudende dranken (energiedranken en cola) hebben een versneld vochtafdrijvend effect. Dit verstoort de vochtbalans en vergroot het risico op hittestuwing.
Wat kun je er aan doen?
Vermijdt overmatig drinken van koffie, cola en energiedranken. Van het drinken van meer dan vijf kopjes koffie per dag is bekend dat het de vochtbalans negatief
beïnvloedt. Laat het drinken van koffie dan ook altijd gepaard gaan met het drinken van een glas water.
Kenmerken van de beschermende kleding
De beschermende kleding van Brandweer Westhoek is met zorg geselecteerd en getest. De kleding voldoet aan de Europese norm voor brandweerkleding en is het
beste wat op dit moment op de markt is. De kleding beschermt niet alleen tegen hitte en vlammen, maar ook tegen chemicaliën en blus- en regenwater. Door de aanwezigheid van een waterdamp- en luchtdoorlatend membraan kan zweet naar buiten, terwijl water en chemicaliën niet naar binnen kunnen.
Reiniging en onderhoud
Er is gebleken dat beschermende kleding vaak niet volgens protocol gewassen wordt. Uit de resultaten van het een onderzoek blijkt dat de hittebeschermende eigenschappen van de beschermende kleding zijn verminderd, maar nog wel aan de norm voldoen. De hitte beschermende eigenschappen betreffen bescherming tegen hitte, vlammen en de aanwezigheid van een waterdamp doorlatend membraan. De kans op hittestuwing is door verkeerd wassen niet toegenomen. Behalve de hittebeschermende eigenschappen, biedt de kleding ook bescherming tegen water en chemicaliën. Voor een goed behoud van alle beschermende eigenschappen, dient de beschermende kleding altijd volgens protocol gewassen te worden.
Wat kun je er aan doen?
Bied de kleding regelmatig voor reiniging en controle aan.
Laat de kleding bij schade repareren.[/vc_column_text][/vc_column][/vc_row][vc_row][vc_column width="2/3"][vc_column_text]
Hoe hittestress/hittestuwing voorkomen?
Hieronder een overzicht van alle genoemde maatregelen om hittestress/hittestuwing te voorkomen:[/vc_column_text][/vc_column][vc_column width="1/3"][vc_single_image image="10576" img_size="full" alignment="center"][/vc_column][/vc_row][vc_row][vc_column width="1/4"][vc_column_text]
WANNEER?
[/vc_column_text][/vc_column][vc_column width="3/4"][vc_column_text]
WAT?
[/vc_column_text][/vc_column][/vc_row][vc_row][vc_column width="1/4"][vc_column_text]Algemeen[/vc_column_text][/vc_column][vc_column width="3/4"][vc_column_text]
- Zorg voor een goede algemene gezondheid
- Zorg voor een goede fysieke fitheid
- Wees inzetgereed als je dienst, of interventie begint
- Zorg ervoor dat je de tekenen van hittestress/-stuwing kent en herkent, niet alleen bij jezelf, maar ook bij je collega’s
- Zorg voor een goed gewassen en onderhouden interventiepak door het te controleren bij aanvang dienst en na afloop van iedere interventie
[/vc_column_text][/vc_column][/vc_row][vc_row][vc_column width="1/4"][vc_column_text]Voorafgaand aan de interventie[/vc_column_text][/vc_column][vc_column width="3/4"][vc_column_text]
- Drink voldoende water
- Eet evenwichtig en regelmatig
- Vermijdt overmatig gebruik van koffie en andere cafeïnehoudende dranken zoals energiedrank en cola
- Vermijdt overmatige inspanning zoveel mogelijk
- Zorg er voor dat je huid schoon en droog is bij aanvang van de interventie
[/vc_column_text][/vc_column][/vc_row][vc_row][vc_column width="1/4"][vc_column_text]Tijdens een interventie[/vc_column_text][/vc_column][vc_column width="3/4"][vc_column_text]
- Schaal snel op
- Los af na één ademluchtfles
- Wees je bewust van de (voor)tekenen van hittestuwing en houdt collega’s goed in de gaten
- Voer zwaar werk zoveel mogelijk samen met collega’s uit
- Blijf zoveel mogelijk op afstand van een hittebron
- Vermijdt onnodige fysieke inspanningen zoveel mogelijk (ren niet als dat niet nodig is)
[/vc_column_text][/vc_column][/vc_row][vc_row][vc_column width="1/4"][vc_column_text]Direct na een interventie[/vc_column_text][/vc_column][vc_column width="3/4"][vc_column_text]
- Verwijder, of open in een veilige omgeving inzet je beschermende kleding en uitrusting
- Verblijf zoveel mogelijk in een koele of schaduwrijke omgeving
- Drink water, eventueel aangevuld met isotone drank
- Communiceer en wees eerlijk over hoe je je voelt
- Koel extra met een natte handdoek in je nek of door je handen in water te koelen
[/vc_column_text][/vc_column][/vc_row][vc_row][vc_column width="1/4"][vc_column_text]Bij oefenen of sporten[/vc_column_text][/vc_column][vc_column width="3/4"][vc_column_text]
- 15 minuten fysieke inspanning, vijf minuten rust
- Maximaal 1 uur onbegeleid sporten
- Drink regelmatig water, ook als je geen dorst hebt (elk kwartier een glas)
- Houd bij inspanning een droog shirt bij de hand
[/vc_column_text][/vc_column][/vc_row][vc_row][vc_column width="1/4"][vc_column_text]Sporten voor je werk[/vc_column_text][/vc_column][vc_column width="3/4"][vc_column_text]
- Minimaal 15 minuten voor aanvang aanwezig zijn om je warmtebalans te herstellen
- Breng je vochtbalans op peil
[/vc_column_text][/vc_column][/vc_row][vc_row][vc_column][vc_column_text]
Bron: Brochure 'In balans met hitte', Brandweer Amsterdam-Amstelland, mei 2013[/vc_column_text][/vc_column][/vc_row]
In bovenstaande Engelstalige grafiek wordt de draagkracht van ziekenhuizen toegelicht bij de uitbraak van een epidemie. Elk bedrijf, dus ook de brandweer, zijn gelijkaardig aan ziekenhuizen.[/caption]
De corona-box met mogelijke inhoud. (foto ter illustratie)[/caption]
Lynn Pannecoucque (verpleegkundige Jan Yperman Ziekenhuis), luitenant Pieter Ooghe (verantwoordelijke planning DGH - Brandweer Westhoek), directeur bedrijfsvoering Fien Van den Bogaert (Brandweer Westhoek), zonecommandant Kolonel Robert Van Praet (Brandweer Westhoek), burgemeester Emmily Talpe (Stad Ieper), algemeen directeur Frederik Chanterie (Jan Yperman Ziekenhuis), verpleegkundig diensthoofd spoed Koen De Ridder (Jan Yperman Ziekenhuis), Maarten Delaere (verpleegkundige Jan Yperman Ziekenhuis)[/caption]
De gouden en bronzen jongens en meisjes van Jeugdbrandweer Westhoek post Ieper[/caption]
Op zaterdag 26 mei 2018 behaalden de twee wedstrijdploegen van Jeugdbrandweer Westhoek post Ieper een puik resultaat op de nationale wedstrijden te Duffel. Ze behaalden de eerste en derde plaats tijdens een spannende wedstrijd. Deze wedstrijden bestaan uit 3 delen: een estafetteproef met hindernissenparcours, een snelheidswedstrijd waar zo snel mogelijk een bluslijn moet worden opgebouwd en een brandweerproef waar het team een bluspomp met blusleidingen moet opstellen. De eerste ploeg eindigde als eerste op alle klassementsproeven en haalde dus het goud naar de Westhoek.
Bij de jeugdbrandweer worden jongens en meisjes in een leeftijd variërend van 12 jaar tot 18 jaar op een speelse manier ingewerkt in het brandweergebeuren. Het zijn jonge mensen die op een of andere manier belangstelling tonen in de brandweer; hetzij bij een demonstratie of op een opendeurdag; hetzij doordat een familielid bij de actieve brandweer is. Deze belangstelling wordt bij de jeugdbrandweer verder uitgebouwd en uitgediept. Naast de technische opleiding wordt er ook aandacht besteed aan waarden, zoals met elkaar samenwerken, elkaar helpen en respect hebben voor een ander, van elkaar leren enz…, gericht op de toekomstige brandweertaak.
Het voordeel van zo’n jeugdbrandweergroep is dat men de jongelui gedurende een zestal jaren door en door kan leren kennen en daardoor beter kan oordelen of zij al dan niet geschikt zijn voor toetreding in het korps. Een doorstroming die probleemloos kan verlopen, omdat meerdere leden van het korps “hun” jeugdbrandweergroep door en door kennen.
Voor meer informatie over de jeugdbrandweer in de Westhoek ga naar: 